به سنین بالاتر از 60 سال سالمندی گفته می شود و یکی از موارد مهمی که در این سنین باید به آن توجه ویژه ای داشت تغذیه و جدول برنامه غذایی سالمندان می باشد، چرا که در این دوران نیازهای تغذیه ای تغییراتی خواهد داشت و در عین حال بدن شخص سالمند با فرسودگی هایی بیش از پیش در معرض ابتلا به بیماری ها قرار می گیرد.

با ما در این مقاله از پرستار تهران همراه باشید تا ویژگی های بهترین جدول برنامه غذایی سالمندان را بررسی کنیم و توصیه های تغذیه ای ضروری دوران سالمندی را نیز ذکر کنیم.

توصیه های تغذیه ای جدول برنامه غذایی سالمندان

اغراق نیست که بگوییم مهم ترین توصیه تغذیه ای برای سالمندان تهیه کردن غذایی کم حجم و ساده در عین اینکه نیازهای شخص به مواد مغذی تأمین شود می باشد، در مجموع هم مواد غذایی مصرفی باید پر از فیبر، کم نمک، کم چربی و کم کلسترول باشند.

بهترین جدول برنامه غذایی سالمندان

همانگونه که اشاره کردیم افراد با سنین بالاتر از 60 در گروه سالمندان قرار می گیرند اما مراقبت های غذایی موضوعی می باشد که باید پیش از این دوران هم به آن توجه کافی نشان داد، گروه های غذایی که در تغذیه سالمندان باید مورد توجه قرار بگیرند عبارت اند از:

سبزیجات و میوه ها

ویتامین ها، فیبر و آهن به وسیله سبزیجات و میوه ها است که تأمین می شوند، بهترین جدول برنامه غذایی برای سالمندان باید حاوی 2 واحد میوه و 3 واحد سبزیجات باشد.

لبنیات

یکی دیگر از گروه های غذایی حائز اهمیت در تغذیه سالمندان لبنیات شامل ماست، دوغ، شیر، کشک و… می باشند، این گروه از مواد غذایی باید از پوکی استخوان پیشگیری نموده و کلسیم مورد نیاز بدن سالمند را فراهم می کند، میزان مصرف لبنیات بهتر است که روزانه 2 تا 3 واحد باشد.

غلات

وجود این گروه مواد غذایی به صورت روزانه و روتین در برنامه غذایی سالمندان ضروری می باشد، نان سبوس دار، برنج و سیب زمینی در این دسته قرار می گیرند که انرژی مورد نیاز سالمند را برای او فراهم می کنند، توصیه می شود که 6 تا 9 واحد از غلات در جدول برنامه غذایی سالمندان به صورت روزانه وجود داشته باشد.

پروتئین ها

با رسیدن به کهنسالی بدن دیگر قادر به تولید پروتئین مورد نیاز خود نیست، به همین دلیل پروتئین بدن کاسته شده و ابن موضوع می تواند احتمال ابتلا به بیماری ها و عفونت ها را افزایش دهد، همچنین این پروتئین ها نقش مهمی در تامین انرژی سالمند دارند و بین 40 تا 60 درصد از انرژی روزانه مورد نیاز سالمند را تأمین می کنند.

ویتامین ها

مشخصاً وجود ویتامین ها نیز در برنامه غذایی سالمندان مهم است، مواد غذایی حاوی ویتامین باید در تمام وعده های غذایی سالمند قرار داشته باشند، خصوصاً که در سنین کهنسالی، بدن توانایی ساخت بسیاری از ویتامین ها را ندارد، تخم مرغ، شیر، پنیر و… مواد غذایی هستند که باید درون جدول برنامه غذایی سالمند حضور داشته باشند.

مایعات

یکی دیگر از مواردی که با افزایش سن مقدار آن در بدن کاهش پیدا می کند، مایعات است، این موضوع می تواند زمینه ای برای افزایش ابتلا به بیماری های عفونی باشد.

از سمت دیگر این کاهش مایعات و آب می تواند در عملکرد سیستم گوارشی و سیستم کلیوی فرد مشکل ایجاد کند، به همین علت نوشیدن روزانه 6 تا 8 لیوان آب به طور جد برای سالمند ضرورت دارد.

جدول برنامه غذایی هفتگی سالمندان

همانگونه که پیش از این اشاره کردیم، پروتئین که از نیازهای اصلی سلول های هر شخص محسوب می شود از ضروری ترین مواردی است که باید در برنامه غذایی سالمندان گنجانده شود، اما متأسفانه بسیاری از سالمندان پروتئین کافی مصرف نمی کنند و به همین دلیل در ترمیم، حفظ بافت ها و قدرت فیزیکی به مشکل می خورند، در ادامه به لیستی از مواد غذایی اشاره خواهیم کرد که سالمندان می توانند در وعده های مختلف صبحانه، ناهار و شام آن ها را به دلخواه میل نمایند.

برنامه غذایی وعده صبحانه سالمندان

با توجه به اینکه صبحانه آغازگر روز می باشد باید حاوی مقدار مناسبی پروتئین باشد تا انرژی سالمند را تأمین نماید، موارد زیر می توانند برای صبحانه سالمند گزینه های مناسبی باشند:

1. ماست به همراه آجیل و بادام و میوه
2. شیر بدون چربی همراه با غلات پر فیبر و یک لیوان آب میوه
3. انواع توت های تازه و یا منجمد که با حرارت ملایم طبخ می شوند
4. بلغور جو دوسر
5. تخم مرغ آب پز سفت با نان تست
6. نان تست تقویتی با کره بادام زمینی
7. نان سبوسدار با میوه هایی مثل آووکادو

برنامه غذایی وعده ناهار سالمندان

بهتر است در برنامه غذایی سالمندان از غذاهایی استفاده شود که هضم آسانی داشته باشند و به راحتی هم از بدن دفع شوند، موارد زیر با برخورداری از این خصوصیات می توانند در وعده غذایی ناهار سالمند توسط خود وی، خانواده و یا پرستار سالمند گنجانده شوند.

1. آبگوشت کم چرب
2. حریره بادام و یا حلیم کم چرب گندم
3. ساندویچ مرغ (نان آن سبوسدار باشد)
4. سیب زمینی پخته شده همراه با پنیر رنده شده و روغن زیتون
5. سبزیجات و ماهی قزل آلا، سالاد اسفناج و توت فرنگی با روغن زیتون

علاوه بر موارد ذکر شده استفاده از لوبیا سبز را فراموش نکنید چرا که این سیفی جات سرشار از ویتامین C می باشد.

برنامه غذایی وعده شام سالمندان

موردی که در تهیه وعده های غذایی سالمند باید آن را در نظر داشته باشید، این است که بسیاری از سالمندان به دلیل مشکلات دهان و دندان، یا به اندازه کافی غذا نمی خورند و یا اینکه غذاهای خود را بدون اینکه خوب بجوند قورت می دهند بنابراین وعده شام که پیش از خواب خورده می شود لازم است از ناهار سبک تر باشد، موارد زیر برخی از مواد غذایی قابل ذکر می باشد:

1. سالاد مرغ
2. سیب زمینی پخته شده
3. ماکارونی سبزیجات

ضمناً استفاده از گوشت سفید ماهی کم چرب آب پز، کباب پز و یا بخارپز به جای گوشت قرمز توصیه می شود، تخم مرغ آب پز هم به تعداد دو الی 3 عدد در هفته می تواند در برنامه غذایی سالمند قرار بگیرد.

لازم به ذکر است که در کنار این غذاها استفاده از آب لیموی تازه، پودر ریحان و دیگر سبزیجات خشک هم می توان استفاده کرد، توجه داشته باشید که مقدار غذا در هر وعده بر اساس شرایط سالمند، وزن او و دیگر شرایط پزشکی می تواند متفاوت باشد.

کلام آخر

بهترین جدول برنامه غذایی سالمندان باید حاوی تمامی گروه های مواد غذایی باشد، با این وجود که سالمندان نسبت به بقیه به کالری کمتری نیاز دارند، اما ویتامین ها، کلسیم و پروتئین ها در این برنامه باید به خوبی جای بگیرند.

تهیه غذای سالم و مناسب برای سالمند می تواند در شرح وظایف پرستار سالمند جای بگیرد، در صورت تمایل برای تقسیم مسئولیت هاو مراقبت از سالمند خود می توانید از موسسه پرستار تهران مراقب یا پرستار سالمند آموزش دیده و ماهر استخدام کنید، این مراقب به رژیم غذایی سالمندان به طور کامل آگاه می باشد.